.

December 2015

Nieuwsbrief

December 2015 16dejaargang no.2
Over het werk van Wies Dorgé in de Ghanese Volta Regio

In augustus 2000 verscheen de eerste nieuwsbrief waarin Wies vertelde over haar ontwikkelings werk in de Ghanese Volta Regio.
We zijn nu 15 jaar verder; een goed moment om terug te blikken en ons af te vragen: wat is er in de loop der jaren zoal gerealiseerd, wat waren de daaraan verbonden kosten en wie financierde al die projecten?
Het idee om het werk van Wies middels een nieuwsbrief bij een breder publiek bekend te maken, kwam van Rob van Hoorn. Hij had haar in 1999 tijdens haar vakantie in Tilburg leren kennen en besloot toen om met Stichting Help Helpen geld voor haar projecten in te zamelen.
Op dat moment had Wies al bijna 30 jaar ervaring met ontwikkelingswerk in Ghana. Vanuit het hoofdkantoor van het diocees in Ho was zij o.a. verantwoordelijk voor een aantal scholen waar meisjes les kregen in naaien en kleding maken. In 1992 zendt de toenmalige bisschop Lodonu haar naar Golokuati, een van de meest achtergestelde dorpen van het diocees met toen circa 2.000 inwoners. Wies krijgt als taak om de dorpelingen bij te staan in hun strijd tegen de armoede. Wat zij daar aantreft stemt haar treurig. Aan bijna alles is gebrek, waardoor het haar moeilijk valt keuzes te maken. Welk probleem moet ze het eerst aanpakken of moet ze zich op meerdere zaken tegelijk gaan richten? Met het plaatselijk onderwijs is het droevig gesteld. De leerlingen krijgen zo goed en zo kwaad als het gaat les in open lokalen, bestaande uit enkele palen met daar bovenop een dak van gras. Met name in de regenseizoenen moet "de school" vanwege de lekkende daken regelmatig gesloten worden. Het gevolg is dan ook een enorm verzuim en slechte studieresultaten. De vijf waterpompen die het dorp telt, staan weg te roesten en zijn wegens achterstallig onderhoud buiten gebruik gesteld. Voor (drink)water is de bevolking daardoor aangewezen op een ernstig vervuilde rivier die even buiten het dorp stroomt. De gevolgen laten zich raden.
De sanitaire voorzieningen in de publieke ruimte zijn verschrikkelijk, dat wil zeggen praktisch afwezig. Golokuati ligt aan een kruispunt van wegen. Veel chauffeurs en reizigers stappen daar uit om hun behoeften te doen. Door het ontbreken van toiletten gebeurt dat in bosjes langs de kant van de weg.
Door de heersende armoede heeft de bevolking slechte toegang tot medische zorg. Vooral zwangere vrouwen en jonge kinderen zijn hier de dupe van.
De overwegend boerenbevolking verbouwt op kleine lapjes grond producten als yams, rijst, mais en cassaves voor eigen gebruik. Door geringe vakkennis en het gebruik van primitieve landbouwmethoden is de opbrengst laag. Het beetje dat ze overhouden verkopen ze op de locale markt of langs de weg aan voorbijgangers. Het geld dat ze daarmee verdienen, wordt gebruikt voor bijvoorbeeld de aanschaf van kleding ofhet betalen van schoolboeken en medicijnen. Een van de eerste activiteiten die Wies in Golokuati onderneemt is het opzetten van vrouwengroepjes die van haar les krijgen in het bedienen van naaimachines en kleding maken. Met die vaardigheden kunnen de vrouwen het karige gezinsinkomen wat aanvullen.
Als (jonge) vrouwen op hun landje gaan werken, nemen ze meestal een kind mee op hun rug. Om hen van deze vermoeiende taak te verlossen, begint Wies voor kinderopvang te zorgen. Ook weet ze in korte tijd een eenvoudig consultatiebureau in Golokuati op te zetten en maakt ze een begin met de bouw van een openbaar toilet met 12 W.C's.
Wanneer Stichting Help Helpen vanaf januari 2000 geld voor Wies gaat inzamelen, krijgt ze veel meer financiële armslag om haar plannen te realiseren. Vanaf dat moment gaat ze zich met name richten op onderwijsprojecten en projecten in de gezondheidszorg. Bovendien probeert ze de inkomsten van de arme boerenbevolking te vergroten. Daarbij beperkt ze zich niet alleen tot Golokuati, maar steunt ze ook dorpen in de nabije omgeving.

ONDER WIJS PROJECTEN
In de periode 2000 tot heden heeft Wies in en rond Golokuati 28 solide stenen scholen gebouwd, die allen zijn voorzien van golfplaten daken. Daarnaast is in 2013 het gebouw van de verpleegstersopleiding in Kpando volledig gerenoveerd. Bij de nieuwe scholen gaat het om kinderdagverblijven, basis- en middelbare scholen, die beschikken over drie tot negen klaslokalen met gemiddeld 40 leerlingen per klas.
In zeker 90% hebben deze investeringen geleid tot betere studieresultaten, minder schoolverzuim en beter gemotiveerde leerkrachten, ouders en leerlingen. Minimaal 3000 leerlingen profiteren hier jaarlijks van. De tijd dat Wies met haar Toyota Piek Up met bouwmaterialen door de straten van Accra reed, is wel voorbij. Toch is zij nog steeds bij het onderwijs betrokken. Vanuit Nederland ontvangt zij van een MOV-groep jaarlijks een mooi bedrag. Met dit geld geeft ze veelbelovende leerlingen van arme ouders de kans om verder te studeren.

GEZONDHEIDSZORG
De bijdrage die Wies de afgelopen 15 jaar aan de gezondheidszorg in haar omgeving heeft geleverd is vrij divers. Zij heeft bijvoorbeeld gezorgd voor de bouw van 16 toiletten in Golokuati en 10 openbare toiletten met spoelbak in Have-Domefe en in Woadze.
Door de aanleg van drinkwaterprojecten in Golokuati, Goviefe- Todzi, Alavanyo, Kpomedoe en dit jaar in Kpletzo hebben in totaal zo'n 16.000 mensen toegang gekregen tot schoon drinkwater. Hierbij moet wel worden opgemerkt dat het waterproject in Golokuati momenteel met problemen kampt,
waardoor minstens de helft van de 20 aangelegde tap punten is afgesloten. Men is met man en macht bezig met de noodzakelijke herstelwerkzaamheden en aanpassingen, maar de voorziening doet het nog steeds niet goed. Dit is eigenlijk een grote schande, want nu zijn weer veel mensen aangewezen op het vervuilde water van de rivier. Golokuati is enkele jaren geleden uitgeroepen tot district capital, waardoor veel ambtenaren in het inmiddels tot 7.000 zielen uitgegroeide dorp zijn komen wonen. In vergelijking met de lokale bevolking zijn deze mensen bovengemiddeld opgeleid. Onder enkele van hen zou je toch de nodige betrokkenheid en politieke wil verwachten om het plaatselijke drinkwaterprobleem voor eens en altijd uit de wereld te helpen.
Jammer dat dit tot op heden niet is gebeurd. Wies heeft inmiddels herhaaldelijk laten weten dat van haar in deze niets meer hoeft te worden verwacht. Anderen, zoals de regionale overheid, zijn nu aan zet. Behalve bovenstaande heeft Wies o.a. kraamklinieken gebouwd in Logba, Agate en Gbodome, consultatiebureaus in Goviepe en Golokuati en drie verpleegsterswoningen in Gbodome. Hiermee is de lijst nog niet compleet, maar geeft wel een goed beeld van de inspanningen die Wies heeft geleverd om de hygiëne in haar regio te verbeteren, vervuild drinkwater gerelateerde ziektes te
verminderen en de medische zorg voor de arme plattelandsbevolking beter toegankelijk te maken. Vanaf 2011 lopen Nederlandse MBO- en HBO studenten verpleegkunde stage in verschillende ziekenhuizen bij Wies in de buurt. Zij worden onder meer begeleid door Aloys Janssen, de voorzitter van
Stichting Help Helpen. Aloys is sinds enkele jaren gemiddeld zes maanden per jaar in Ghana. Sindsdien neemt hij veel werk van Wies uit handen. Vanuit Golokuati bezoekt hij regelmatig alle projecten die de afgelopen 15 jaar door Wies en haar medewerkers zijn opgezet. Hij praat dan met degenen, die
verantwoordelijk zijn voor het in stand houden ervan en geeft zo nodig advies. Aloys is momenteel druk bezig met de verpleegstersopleiding, die verbonden is aan het ziekenhuis in Kpando. Het gebouw voor deze studie is door Wies in 2013 volledig gerenoveerd. Het lag in de bedoeling
dat vanaf eind 2013 55 studenten toegelaten zouden worden, maar door allerlei bureaucratische rompslomp is daar tot op heden niets van terecht gekomen. Iedere keer wordt de start van de school naar een later tijdstip verschoven. Op dit moment is er nog geen enkel zicht op de officiële opening. Toch houdt Aloys stug vol en gaat hij door tot het doel is bereikt. En ook het ziekenhuis is volhardend. Deze opleiding is erg belangrijk voor haar, omdat zij kampt met een groot tekort aan verplegend personeel, waardoor veel zorgtaken in het gedrang komen.

INKOMENSVERBETERING
Verreweg het grootste deel van de bevolking in de Ghanese Volta Regio verdient de kost in de landbouw. De arbeidsomstandigheden zijn zeer zwaar en de opbrengsten laag. In de loop der jaren heeft Wies veel pogingen ondernomen om de inkomsten van de boeren en boerinnen te verbeteren. Er zou niet langer alleen voor eigen gebruik moeten worden verbouwd, maar ook voor de locale markten en als het even kan, zelfs voor de regionale.
Om dit doel te bereiken zijn allerlei grote en kleine machines aangeschaft, zoals een tractor, eg, ploeg, maismolens, cassaveraspers, palmnootkraakmachines en diesel generatoren met waterpompen voor irrigatiedoeleinden. Hierdoor kan meerdere keren per jaar geoogst worden.
Bovendien is extra land aangekocht, zijn betere zaden in bezit genomen en krijgen jonge boeren cursussen. Ook het instrument van micro-kredieten is ingezet. Ondanks al deze inspanningen zijn de resultaten in de meeste gevallen achtergebleven bij de verwachtingen. Daar liggen verschillende oorzaken aan ten grondslag, waarvan we er enkele noemen:
1.    Door de klimatologische omstandigheden zijn de risico's op misoogsten erg groot.
2.    De boeren ontvangen weinig steun van hun overheden.
3.    Zij kunnen niet concurreren tegen de invoer van goedkope, gesubsidieerde landbouwproducten uit westerse landen.
4.    Als boeren op wat grotere schaal gaan produceren, bewijst de praktijk dat ze toch vaak de daarvoor noodzakelijke inzichten en kennis missen. Door onbekendheid met de meest eenvoudige boekhoudregels zijn velen bovendien niet in staat de kostprijs van hun producten te berekenen.
5.    Telkens opnieuw is gebleken dat bij een wat grotere oogst het moeilijk valt om voldoende afuemers te vinden. Daardoor lopen boeren grote kans op onverkoopbare overschotten.
6.    Boeren werken onvoldoende samen en weigeren dikwijls kennis met elkaar te delen, bang als ze zijn voor onderlinge concurrentie.
Met de opgedane ervaringen hebben Wies en het bestuur van Stichting Help Helpen ervoor gekozen een andere richting in te slaan.
De laatste jaren is geprobeerd om in contact te komen met Nederlandse bedrijven, die willen investeren in de Ghanese Volta Regio. In 2013 was het zover. Een Nederlandse onderneming kwam naar Golokuati met een rijdende cassavefabriek. Maandelijks waren duizenden kilo's cas saves nodig om tot zetmeel te worden verwerkt. Dit zetmeel diende als grondstof voor bier van de in Accra gevestigde brouwer SabMiller. Twee jaar lang hebben tientallen boeren hun product aan dit bedrijf geleverd. Naar Ghanese maatstaven verdienden ze goed en er was een gegarandeerde afzet. Tot ieders teleurstelling was het feest in januari 2015 plotsklaps voorbij. De mobiele fabriek was van de ene op de andere dag zonder vooraankondiging
gesloten. Navraag bij de Nederlandse eigenaar leerde dat SabMiller was gestopt met het opkopen van het zetmeel. Een reden werd niet opgegeven.
Ondanks deze tegenslag is het goed voor de werkgelegenheid en de inkomsten in de Volta Regio dat buitenlandse bedrijven zich er komen vestigen. De capaciteiten van de vooral nog vele arme bewoners in het gebied zijn nu nog onvoldoende om op eigen kracht de nodige stappen voorwaarts te zetten. Behalve in de landbouw heeft Wies ook nog projecten gerealiseerd in de visserij, veeteelt en bijdragen geleverd aan o.a. het opzetten van werkplaatsen voor allerhande vaklieden. Wie het totaaloverzicht van alle projecten wil zien, verwijzen wij naar de website: www.stichtinghelphelpen.com
Tot op heden is voor 836.000 euro aan projecten besteed. Het geld is in de loop der jaren ingezameld onder ruim 120 personen en organisaties die met het werk van Wies sympathiseren en haar nieuwsbrieven ontvangen. Onder de organisaties zaten diverse ordes en congregaties, maar door hun teruglopende ledentallen houden die steeds meer op te bestaan.
Terugkijkend op de afgelopen 15 jaar mogen we stellen dat Wies ontzettend veel werk heeft verzet in Golokuati en omgeving. Zij kon dit doen dankzij uw genereuze giften, waarvoor zij u heel erg dankbaar is. Mede namens haar wensen wij u Fijne Kerstdagen en een Voorspoedig 2016.
Wij blijven u op de hoogte houden.